У Гомелі прайшоў вечар памяці знакамітага «беларускага чылійца» Ігната Дамейкі

У Гомельскай абласной універсальнай бібліятэцы 12 красавіка прайшоў вечар памяці вядомага беларускага дзеяча, нацыянальнага героя Чылі, навукоўца Ігната Дамейкі. Падчас мерапрыемства адбылася прэзентацыя кнігі праўнучкі Дамейкі, аўстралійскай пісьменніцы Пас Дамейка Леа-Пласа «Ігнат Дамейка: з Мядзвядкі - у Санцьяга-дэ-Чылі (1802 - 1889)». Рукапіс быў перакладзены з іспанскай мовы на рускую гамяльчанкай Вольгай Раўчанка, а затым - мінскімі перакладчыкамі - на беларускую. Кніга выйшла ў выдавецтве «Звязда» па замове Міністэрства замежных спраў і пры фінансавай падтрымцы Міністэрства інфармацыі Беларусі.

Мерапрыемства ў Гомелі было арганізавана абласным аддзяленнем Саюза пісьменнікаў Беларусі і абласной бібліятэкай. На сустрэчу былі запрошаны творчыя людзі, навукоўцы, якія распавялі пра асобу Ігната Дамейкі і пра кнігу яго праўнучкі. «У продаж кніга не паступала, у асноўным, увесь наклад - 520 асобнікаў - разышоўся па бібліятэках», - адзначыла перакладчык.

Выступаючы на вечары, гомельскі краязнаўца, гісторык Андрэй Скідан сказаў, што Дамейка марыў пра незалежнасць яго роднай краіны, вызвалення ад расійскага ярма: «Кніга небяспечная для нашага сённяшняга падуладнага становішча, для нашай сённяшняй абыякавай свядомасці. Яна кліча нас да паўстання. Але не да паўстання ўзброенага, а да паўстання супраць уласнай абыякавасці, каб мы адчулі сябе людзьмі, нарэшце. Каб мы імкнуліся ўдзельнічаць у адраджэнні сваёй краіны».

Ігнат Дамейка быў глыбока веруючым хрысціянінам, выхаваным у Каталіцкай царкве, таму выступіць на мерапрыемстве запрасілі святара гомельскай рыма-каталіцкай парафіі Андрэя Багдановіча.

«Дамейка быў чалавекам цэласным, не падзяляў сферы свайго жыцця, і, выходзячы з храма, не станавіўся выключна навукоўцам. Вера была часткай яго жыцця, і выкананне Божай волі было яго прыярытэтам. Гэтая цэласнасць, яго вера і рэлігійнасць дапамагалі яму адшукаць сваю самасвядомасць. Праз малітву, праз зносіны з Богам ён знаходзіў сілы. Без сваёй веры Ігнат Дамейка не быў бы самім сабой», - сказаў святар.

Аўтар кнігі Пас Дамейка мае грамадзянства Аўстраліі і Чылі, з красавіка 1971 года жыве ў Сіднэі. «Літаральна сёння яна напісала мне з просьбай расказаць пра тое, як прайшла прэзентацыя. А напярэдадні яна даслала зварот да гомельцаў і напісала, што наведае Гомель», - дадала Вольга Раўчанка.

У сваім звароце праўнучка Ігната Дамейкі падзякавала перакладчыку, супрацоўнікам бібліятэкі і прадстаўнікам улады, якія дапамагалі арганізаваць мерапрыемства.

«Мой продак нарадзіўся і пражыў большую частку свайго шчаслівага юнацтва на тэрыторыі цяперашняй Беларусі. Удзел у народным паўстанні 1830 года прывёў яго спачатку да выгнання, затым - да пераезду на працу па кантракце ў Чылі. У мяне была магчымасць наведаць Беларусь, паездкі па мясцінах, звязаных з памяццю аб маім продку, захапілі мяне. Я зразумела, чаму Дамейка ўсё жыццё любіў гэтую зямлю, - напісала Пас Дамейка. - Спадзяюся, што жыхары вашай краіны атрымаюць магчымасць прачытаць біяграфію Ігната Дамейкі, каб даведацца пра яго і ацаніць прадстаўніка сваёй радзімы, які пакінуў важную спадчыну і цудоўны ўспамін пра сябе ў Чылі - краіне, дзе ён пражыў амаль паўстагоддзя і дзе сёння жывуць яго нашчадкі - чацвёртае пакаленне».

Ігнат Дамейка нарадзіўся 31 ліпеня 1802 у маёнтку Мядзвядка Навагрудскага павета (цяпер Карэліцкі раён Гродзенскай вобласці Беларусі), памёр 23 студзеня 1889 гады ў Сант'яга-дэ-Чылі. Геолаг, мінералогіі, географ і этнолаг, шматгадовы рэктар чылійскага універсітэта і член многіх навуковых таварыстваў, адзін з самых вядомых выхаванцаў Віленскага ўніверсітэта і нацыянальны герой Чылі. Ён засвоіў культурныя і палітычныя традыцыі былога Вялікага княства Літоўскага, і займае важнае месца ў гісторыі навукі і культуры Польшчы, Беларусі, Літвы і Чылі.